Ekwiwalent za pranie odzieży
W myśl art. 2379 § 1 K.p., pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Jest on również obowiązany zapewnić ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.
Uwaga! Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika (art. 2379 § 3 K.p.).
Przepisy prawa pracy nie określają sposobu ustalania ekwiwalentu, dlatego należy kierować się ogólnym rozumieniem tego terminu. Zgodnie ze słownikiem PWN, ekwiwalent jest to “rzecz równa innej wartością” (por. Słownik Języka Polskiego PWN praca zbiorowa pod red. E. Sobol, Warszawa 2008, str. 190). Zatem określając jego wysokość, pracodawca powinien wziąć pod uwagę rzeczywiste koszty poniesione przez pracownika. Wliczając środki, w tym ilość zużytej wody, energii elektrycznej, detergentów, jak i eksploatację urządzeń piorących (suszących). W literaturze prezentowane jest stanowisko, że obliczeń można dokonać zarówno samodzielnie, jak i w oparciu o cennik pralni usługowych. Przy zachowaniu przedstawionych zasad na gruncie prawa pracy nie ma przeszkód aby ekwiwalent miał postać zryczałtowaną.
Sąd Najwyższy odpowiada
Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy zaznaczając w wyroku z 19 kwietnia 2017 r. (sygn. akt II UK 198/16, OSNP 2018/6/79), że: “(…) Jeżeli prawodawca używa nazwy »ekwiwalent«, to uwzględnia, że ekwiwalent i ryczałt nie mają w języku prawnym jednoznacznej treści; że równa wartość jest cechą pojęciową tylko ekwiwalentu rozumianego jako “równowartość”, a ekwiwalent oznacza nie tylko równowartość, lecz także równoważnik, odpowiednik. Przy czym odpowiedni i równoważny to współmierny, pozostający w równowadze, ale niekoniecznie równy. (…)”. Przy czym zdaniem tego Sądu, jednostkowe ustalanie ekwiwalentu, w tym gromadzenie dowodów potwierdzających poniesienie określonych wydatków przez każdego pracownika. Przedstawienie rachunków za domowe środki piorące, proporcjonalnie do stopnia ich wykorzystania w praniu odzieży roboczej. Wydzielanie z rachunku za wodę i energię elektryczną zużycia przypadającego na pranie odzieży roboczej lub amortyzację pralki, suszarki i żelazka. Jest następnie przedmiotem ewentualnej kontroli ZUS, byłoby kosztowne i prowadziłby do podważenia ekonomicznej zasadności dokonywania zwrotu kosztów prania odzieży roboczej.
Jaka kwota?
Biorąc to pod uwagę, za dopuszczalne uznał: “(…) ustalenie stałej kwoty, która ma odpowiadać rzeczywistym kosztom ponoszonym przez pracownika, czyli kwoty ryczałtowej. Tak ustalona kwota nie jest pojęciem konkurencyjnym względem ekwiwalentu. Ryczałt jest ekwiwalentny, jeżeli wypłacona kwota jest odpowiednia do wysokości poniesionych kosztów. A więc wtedy, gdy jej wysokość została określona w stałej kwocie. Jeżeli jej wyliczenie uwzględnia rzeczywistą częstotliwość ponoszenia wydatków i mieści się w niewielkiej rozpiętości cen rynkowych. (…)”.
Przepisy…
Przepisy prawa nie wskazują aktu właściwego do umocowania ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej. Można tego dokonać wprowadzając stosowny zapis do regulaminu pracy, w którym obowiązkowo określa się wyposażenie pracowników w odzież roboczą (art. 1041 § 1 pkt 1 K.p.). Jeśli pracodawca jest objęty regulaminem wynagradzania, to może wprowadzić postanowienie w omawianej sprawie do tego aktu wewnętrznego, w ramach regulowania innych świadczeń związanych z pracą (art. 772 § 2 K.p.). Nie ma ponadto przeszkód do jego wprowadzenia do umowy o pracę. Co jednak utrudni ewentualną korektę odpowiednio do dynamicznych ostatnio zmian cen. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się zatem wyodrębniony akt wewnętrzny (np. zarządzenie), dedykowany omawianemu zobowiązaniu.
Więcej wpisów dotyczących poradników dla BHP’owców tutaj.
Nie ogarniasz? Sprawy BHP’owskie, karty stanowisk, audyty- to nie na Twoje nerwy?
Napisz lub zadzwoń do nas! Mamy już nie jeden wypadek za sobą 😉
lub napisz maila: biuro@mefisto.net.pl
Albo odwiedź nas w biurze: Ul. Kopernika 34, 58-100 Świdnica
Tagi: kodeks karny, prawo pracy, pracownik, pracodawca, firma, przedsiębiorca, bhp, ekwiwalent za pranie odzieży roboczej, ekwiwalent, pranie odzieży, odzież robocza.
