Zasadniczo przepisem Kodeksu pracy, z którego można by wywnioskować konieczność sporządzenia opisu stanowiska pracy jest art. 94 pkt 1 K.p. Stanowi on, że pracodawca musi zaznajomić pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków. Sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami. Przy czym w przywołanym przepisie brak jest doprecyzowania, jak należy rozumieć wspomniany w nim zakres obowiązków. W literaturze przedmiotu zwraca się uwagę, że chodzi o zapoznanie pracownika z:

• regulaminem pracy (art. 104³ § 2 K.p.),
• przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237⁴ K.p.),
• ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą i zasadami ochrony przed zagrożeniami (art. 226 K.p.), jak również
• informacjami, o których mowa w art. 29 § 3 K.p. i
• danymi wskazanymi w art. 67¹⁰ § 1 K.p. (w stosunku do telepracownika).

Nie ma też żadnych przeszkód prawnych, aby w ramach zapoznania z zakresem obowiązków zatrudniający przedstawił pracownikowi listę czynności, jakich wykonywania będzie od niego wymagał w trakcie zatrudnienia. Lista taka nie musi być sporządzona na piśmie. Warto jednak zadbać, aby tak się stało oraz aby pracownik, również na piśmie, potwierdził znajomość jego treści. Taki wniosek płynie z wyroku Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 1997 r. (sygn. akt I PKN 77/97, OSNP 1998/3/75), zdaniem którego odmowa przyjęcia zakresu obowiązków oznacza w istocie wyrażenie przez pracownika woli nierespektowania tego, co z niego wynika i może usprawiedliwiać wypowiedzenie umowy o pracę.

Dokumentacja

Dokument zawierający zakres obowiązków pracownika nie jest jednak tożsamy z opisem stanowiska pracy. Co do zasady jest on szerszy i którego zakres obowiązków jest jedynie częścią. Opis stanowiska kojarzy się przede wszystkim z warunkami zatrudnienia i dlatego bardzo często jest stosowany przez służbę bhp. Na przykład w drodze § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych monitory ekranowe (Dz. U. poz. 973) zatrudniający ma obowiązek przeprowadzać na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe ocenę warunków pracy. Dla wypełnienia tej powinności musi najpierw je poznać (wymienić elementy wyposażenia, ich stan i rozmieszczenie), co przyjęło się nazywać opisem stanowiska pracy. Podobnie jest w przypadku oceny ryzyka zawodowego, której pierwszym etapem jest opis warunków zatrudnienia, gdyż dopiero na ich podstawie można ustalić, jakie zagrożenia występują w miejscu wykonywania obowiązków pracowniczych.

Pracodawca

O tym, kto powinien sporządzić zakres obowiązków na danym stanowisku pracy lub jego opis zasadniczo decyduje pracodawca. Najbardziej uzasadnione jest, aby dokonała tego osoba, która faktycznie je zna wie jakie są wykonywane czynności. Jakie predyspozycje powinien posiadać zatrudniony w danym miejscu pracownik, jakie są warunki zatrudnienia, czego pracownicy potrzebują? A co jest im zbędne. Zasada ta dotyczy również sytuacji, gdy taki dokument jest sporządzany na potrzeby bezpieczeństwa i higieny pracy. Mylne jest powszechne przekonanie, że to na specjaliście bhp spoczywa taka powinność. Jak bowiem wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 109, poz. 704 ze zm.), do zadań służby bhp należy udział w różnych procesach odbywających się na terenie zakładu pracy w tym np. w ocenie ryzyka zawodowego, a nie ich samodzielne wykonywanie.

Uwaga! Konieczność dokonania opisu stanowiska pracy może wynikać z pragmatyk służbowych. W przypadku służby cywilnej wprost stanowi o tym przepis art. 84 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1233 z późn. zm.). Pośrednio wskazuje na to także art. 13 ust. 2 pkt 2 i art. 19 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych.

Ustawy, Rozporządzenia…

W ustawie o służbie cywilnej została zawarta delegacja upoważniająca Prezesa Rady Ministrów do określenia zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk pracy. (art. 84 ustawy o służbie cywilnej). W zarządzeniu wydanym na tej podstawie (Zarządzenie nr 1 Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2011 r. w sprawie zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk pracy w służbie cywilnej, Mon. Pol. nr 5, poz. 61 ze zm.) znaleźć można między innymi wytyczne, co taki opis powinien zawierać. Z § 1 ust. 2 tego aktu wynika, że należy w nim wskazać zadania, jakie ma obowiązek realizować pracownik, wymagane kompetencje, kwalifikacje i zakres odpowiedzialności ze względu na umiejscowienie i funkcję stanowiska pracy w strukturze. Ponadto do zarządzenia dołączono załączniki zawierające wzory opisu stanowisk pracy, które mogą posłużyć jako wzór każdemu pracodawcy.

Źródło.

---

Więcej wpisów dotyczących poradników dla BHP’owców tutaj.

 

Nie ogarniasz? Sprawy BHP’owskie, karty stanowisk, audyty- to nie na Twoje nerwy? 

Napisz lub zadzwoń do nas! Mamy już nie jeden wypadek za sobą 😉

577-787-663 lub 731-414-087

lub napisz maila: biuro@mefisto.net.pl

Albo odwiedź nas w biurze: Ul. Kopernika 34, 58-100 Świdnica

 

Tagi: kodeks karny, prawo pracy, pracownik, pracodawca, firma, przedsiębiroca, bhp, opis stanowiska pracy, karta stanowiska pracy, karta stanowiska, karta opisu stanowiska pracy.