Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego w 5 krokach

Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy (Polska Norma PN-N-18002).

Ocenę ryzyka zawodowego można przedstawić jako dokładne sprawdzenie i ocenienie, co w miejscu pracy może zaszkodzić lub wyrządzić krzywdę pracownikom. Dzięki tej świadomości można zweryfikować czy zastosowano wystarczające środki ograniczające lub eliminujące zagrożenia.

Ocenę ryzyka zawodowego powinniśmy przeprowadzać w możliwie jak najprostszy sposób. W wielu małych firmach, nie występuje wiele zagrożeń i najczęściej można je łatwo zidentyfikować i jeszcze prościej- wyeliminować.
W większości przypadków (szczególnie w małych przedsiębiorstwach) ocena ryzyka zawodowego może zostać przeprowadzona zgodnie z poniższymi zasadami „Ocena ryzyka zawodowego w pięciu krokach”.

Ocena ryzyka zawodowego w 5 krokach

Sprawdź jak przedstawiliśmy to tutaj.

  1. Zebranie informacji potrzebnych do przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego.
  • Jakie są w przedsiębiorstwie stanowiska pracy?
  • Jakie osoby pracują na tych stanowiskach? (ze szczególnym uwzględnieniem takich pracowników jak młodociani, osoby niepełnosprawne, kobiety w ciąży, pracownicy niepełnoetatowi, podwykonawcy, pracownicy zatrudnieni poza siedzibą przedsiębior-stwa)
  • Jakie wykorzystuje się na stanowiskach pracy maszyny, narzędzia i materiały?
  • Na jakie zagrożenia wskazują instrukcje obsługi użytkowanych maszyn i urządzeń?
  • Jakie zadania (operacje technologiczne) wykonują pracownicy?
  • Jakie czynniki niebezpieczne, szkodliwe lub uciążliwe występują na stanowiskach pracy?
  1. Identyfikacja zagrożeń. Każde stanowisko pracy posiada inne zagrożenia.

    Niektóre stanowiska pracy są wyposażone w maszyny z ruchomymi, czasem ostrymi częściami. Niekiedy występują drgania, promieniowanie a także praca z substancjami chemicznymi. To wszystko wchodzi w zakres zagrożeń na stanowisku pracy. Do określenia tych zagrożeń mogą się okazać  listy kontrolne.

  2. Oszacowanie ryzyka.

    Można skorzystać z prostej metody oceny ryzyka wg Polskiej Normy PN-N-18002 (“Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. W zależności od tego jak duże jest prawdopodobieństwo wystąpienia wypadków i chorób (jako skutków zagrożenia) i jak poważne są te następstwa (wypadki, choroby)- ryzyko może być MAŁE, ŚREDNIE (oba uznawane są za dopuszczalne) lub DUŻE (uznawane za niedopuszczalne i wymagające niezwłocznych działań. W takich  warunkach Twoi pracownicy nie mogą pracować !!!).

Wskazana jest refleksja czy dotychczas podejmowane działania eliminujące lub ograniczające ryzyko (działania zapobiegawcze) są wystarczające.

Istnieją też czynniki środowiska pracy i takie rodzaje prac, dla których opracowano szczegółowe wymagania dotyczące związanej z nimi oceny ryzyka i dla których metoda szacowania ryzyka wg normy PN-N-18002  nie zawsze da się zastosować. Chodzi o czynniki chemiczne, czynniki biologiczne, ręczne prace transportowe, hałas i drgania mechaniczne

  1. Określenie działań eliminujących lub ograniczających ryzyko zawodowe.

Należy zacząć od tych zagrożeń, których ryzyko wystąpienia jest największe i zgodnie z zasadą, aby możliwość całkowitego usunięcia zagrożenia miała priorytet, a zastosowanie środków ochrony indywidualnej było ostatecznością. W przypadku ryzyka niedopuszczalnego działania ograniczające muszą mieć charakter natychmiastowy. Dopuszczalne ryzyko średnie wymaga prowadzenia działań na rzecz jego dalszego zmniejszania, natomiast ryzyko małe działań zapewniających, że pozostanie ono na tym poziomie.

  1. Dokumentowanie wyników oceny ryzyka zawodowego.

Dokumentacja oceny ryzyka zawodowego powinna uwzględniać elementy określone w § 39 a ust. 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy tj. zawierać opis ocenianego stanowiska pracy, wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy, niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko oraz datę oceny i osobę, która ją przeprowadziła. W ww. rozporządzeniu nie zaproponowano wzoru formularza do takiej dokumentacji i nie ma jednolitego wzorca dla takiego dokumentu. Pomocny, po dostosowaniu i uwzględnieniu wszystkich elementów określonych w § 39a ust. 3 ww. Rozporządzenia, może okazać się formularz Karty oceny ryzyka zawodowego.

UWAGA! Jeśli w przedsiębiorstwie zmieniły się warunki pracy (np. pojawiły się nowe maszyny lub technologie), należy procedurę oceny ryzyka powtórzyć na tych stanowiskach pracy, których to dotyczy.